Ιθαγένεια υπηκοότητα πολιτικογράφηση

 Τι εννοούσαν όταν έλεγαν μετέχουν στην Ελληνική παιδεία 

Αυτός ο ορισμός της λέξης «Έλληνας» στην αρχαιότητα είναι πολύ ενδιαφέρον και αξίζει να τον δούμε προσεκτικά. 👍

Οι αρχαίοι Έλληνες δεν είχαν εθνικιστική έννοια με βάση τη γέννηση ή την καταγωγή, όπως τη χρησιμοποιούμε σήμερα. Αντίθετα, ο όρος «Έλληνας» συνδέθηκε κυρίως με πολιτισμικά και πνευματικά χαρακτηριστικά.

Τι σημαίνει «να συμμετέχει στην ελληνική παιδεία»:

1. Γλώσσα και γραφή

Το να μιλά κάποιος ελληνικά, να κατανοεί και να χρησιμοποιεί τη γλώσσα για λόγια, ποίηση και φιλοσοφία.

Η γλώσσα ήταν το βασικό μέσο για την πρόσβαση στον ελληνικό πολιτισμό.

2. Μύθοι, ιστορία, θρησκεία

Γνώση και σεβασμός στους ελληνικούς μύθους, τους θεούς και τις παραδόσεις.

Συμμετοχή σε θρησκευτικές και κοινωνικές τελετές που διαμόρφωναν την ελληνική ταυτότητα.

3. Φιλοσοφία και λογική

Η εκπαίδευση στη λογική, τη ρητορική, τα μαθηματικά, και την καλλιέργεια του πνεύματος.

Ο «Έλληνας» ήταν αυτός που έμαθε να σκέφτεται κριτικά και συμμετείχε στον δημόσιο διάλογο.

4. Πολιτική συμμετοχή και ήθη

Η συμμετοχή στις ελληνικές πόλεις-κράτη (πόλεις) και η κατανόηση των νόμων και των ηθών τους.

Ο ορισμός είχε και κοινωνικό στοιχείο: γνώση των αξιών της κοινότητας.

Συμπέρασμα

Ο αρχαίος ορισμός ήταν πολιτισμικός, όχι βιολογικός. Έλληνας ήταν:

> «Όποιος μετέχει της ελληνικής παιδείας, της γλώσσας, των παραδόσεων και της πνευματικής καλλιέργειας»

Αυτός ο ορισμός επέτρεπε σε ανθρώπους από διαφορετικές περιοχές ή καταγωγές να θεωρούνται Έλληνες, αρκεί να ενσωματώνονταν στον ελληνικό πολιτισμό.

Τι σημαίνει ομόαιμον ομόθρησκον ομόγλωσσων

Αυτό δεν είναι αρχαία ελληνική αντίληψη, αλλά νέα ιδέα που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια του 18ου–19ου αιώνα, στα χρόνια της Νεότερης Ελλάδας και του Νεοελληνικού Διαφωτισμού.

Στην αρχαιότητα, όπως είπαμε, η έννοια του Έλληνα ήταν πολιτισμική και παιδευτική, όχι εθνοτική ή γλωσσική.

Τι σημαίνει ο ορισμός «ομοαίμος, ομόθρησκος, ομόγλωσσος»:

1. Ομοαίμος (ίδια καταγωγή/φυλή)

Αναφέρεται στην κοινή καταγωγή των ανθρώπων.

Στη νεότερη ελληνική ιδέα, έγινε τρόπος να τονιστεί η συνέχεια του ελληνικού έθνους από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.

2. Ομόθρησκο

Σημαίνει κοινή θρησκεία, δηλαδή ορθόδοξος χριστιανισμός.

Στην Οθωμανική αυτοκρατορία η θρησκεία ήταν βασικό στοιχείο ταυτότητας· ο Χριστιανισμός διαφοροποιούσε τους Έλληνες από τους μουσουλμάνους ή άλλες θρησκείες.

3. Ομόγλωσσος

Κοινή γλώσσα: η ελληνική γλώσσα.

Η γλώσσα θεωρούνταν κρίσιμο στοιχείο για τη διατήρηση του πολιτισμού και της εθνικής ταυτότητας.

Συμπέρασμα

Η έννοια αυτή σχετίζεται με εθνικισμό και έθνος-κράτος, όχι με την αρχαία ελληνική αντίληψη.

Είναι προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα συνεκτικό έθνος στη Νεότερη Ελλάδα, βασισμένο σε κοινή καταγωγή, θρησκεία και γλώσσα, στοιχεία που διαφοροποιούν τους Έλληνες από άλλους λαούς στην Οθωμανική αυτοκρατορία.

Τι σημαίνει η ιθαγένεια υπηκοότητα και πολιτικογραφημένος

Αυτά τα τρία πράγματα μοιάζουν αλλά είναι εντελώς διαφορετικές νομικές και πολιτισμικές έννοιες. Ας τα ξεκαθαρίσουμε με απλό τρόπο:

1. Ελληνική υπηκοότητα (citizenship)

Τι είναι: Νόμιμος δεσμός ενός ατόμου με το ελληνικό κράτος.

Τι δίνει: Δικαιώματα και υποχρεώσεις, π.χ. ψήφο, στρατιωτική θητεία, προστασία από το κράτος, πρόσβαση σε κοινωνικά αγαθά.

Πώς αποκτάται:

Με γέννηση από Έλληνες γονείς (jus sanguinis)

Με γέννηση στην Ελλάδα (σε ορισμένες περιπτώσεις)

Με πολιτογράφηση/κτήση υπηκοότητας αργότερα (για ξένους).

Σημείωση: Η υπηκοότητα είναι νομική, ανεξάρτητη από καταγωγή, θρησκεία ή γλώσσα.

2. Ελληνική ιθαγένεια (nationality / ethnikotita)

Τι είναι: Ιστορικά και πολιτισμικά, η σύνδεση με το ελληνικό έθνος, την καταγωγή και τον πολιτισμό.

Τι δίνει: Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε νομικά έγγραφα, αλλά συχνά είναι περισσότερο «ταυτότητα» παρά νομικό δικαίωμα.

Παρατηρήσεις:

Σήμερα η λέξη «ιθαγένεια» στην Ελλάδα χρησιμοποιείται συχνά συνώνυμα με υπηκοότητα,λάθος βέβαια  ,παλαιότερα σήμαινε «καταγωγή από Έλληνες γονείς»

Είναι πιο πολιτισμικός όρος από νομικό

3. Πολιτογραφημένος Έλληνας / πολιτικογραφημένος

Τι είναι: Κάποιος που δεν γεννήθηκε Έλληνας, αλλά απέκτησε την ελληνική υπηκοότητα μέσω πολιτογράφησης.

Πώς διαφέρει:

Δεν είναι «αυτόχθονας» ή «ελληνικής καταγωγής»

Έχει όμως τα ίδια νομικά δικαιώματα με οποιονδήποτε Έλληνα υπήκοο.

Σε μερικά νομικά έγγραφα μπορεί να αναφέρεται ξεχωριστά ως «πολιτογραφημένος».

🔹 Συνοπτικά:

Όταν λέμε «αυτός που δεν γεννήθηκε Έλληνας», εννοουμ  κάποιον που δεν αποκτά την ελληνική υπηκοότητα κατά τη γέννησή του από Έλληνες γονείς ή στη χώρα, δηλαδή:

1. Δεν έχει γονείς Έλληνες υπηκόους

Π.χ. παιδί ξένων που γεννιέται στην Ελλάδα (εκτός ειδικών περιπτώσεων)

Δεν είναι «αυτόχθων» Έλληνας με βάση το jus sanguinis.

2. Δεν γεννήθηκε ήδη υπήκοος ελληνικού κράτους

Άρα δεν είχε αυτόματα τα δικαιώματα ενός Έλληνα πολίτη από τη στιγμή της γέννησης

Αυτός λοιπόν πρέπει να περάσει από διαδικασία πολιτογράφησης για να αποκτήσει την ελληνική υπηκοότητα και να θεωρηθεί «Έλληνας υπήκοος» με όλα τα νομικά δικαιώματα.

Ακριβώς σε αυτό βασίζεται η διαφορά:

Ο φυσικός υπήκοος: Έλληνας από γέννηση.

Ο πολιτογραφημένος: Έλληνας μετά από επίσημη διαδικασία.

,Ας το δούμε με βάση τα δεδομένα του Γιάννη Αντετοκούνμπο:

1. Υπηκοότητα

Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο γεννήθηκε στην Ελλάδα από Νιγηριανούς γονείς.

Όμως, δεν είχε αυτόματα ελληνική υπηκοότητα κατά τη γέννηση, γιατί η Ελλάδα μέχρι σχετικά πρόσφατα δεν έδινε υπηκοότητα μόνο με βάση τον τόπο γέννησης (jus soli).

Την ελληνική υπηκοότητα την απέκτησε με πολιτογράφηση το 2013.

➡️ Άρα σήμερα είναι Έλληνας υπήκοος.

2. Ιθαγένεια

Ιστορικά, η «ιθαγένεια» σήμαινε καταγωγή από Έλληνες γονείς.

Ο Γιάννης δεν έχει ελληνική καταγωγή — οι γονείς του είναι Νιγηριανοί.

➡️ Άρα δεν ανήκει στην παραδοσιακή έννοια της ελληνικής ιθαγένειας.

3. Πολιτογραφημένος Έλληνας

Ο Γιάννης είναι ακριβώς πολιτογραφημένος Έλληνας, αφού απέκτησε την υπηκοότητα μέσω πολιτογράφησης το 2013.

Αυτό σημαίνει ότι έχει όλα τα δικαιώματα ενός Έλληνα πολίτη, αλλά δεν είναι «αυτόχθονας» με βάση την καταγωγή.

✅ Συμπέρασμα

Κατηγορία Γιάννης Αντετοκούνμπο

Υπηκοότητα Ναι, τώρα έχει πλήρη ελληνική υπηκοότητα

Ιθαγένεια Όχι, δεν έχει ελληνική καταγωγή

Πολιτογραφημένος Ναι, απέκτησε υπηκοότητα μέσω πολιτογράφησης

Σημείωση:

Η υπηκοότητα είναι νομική κατάσταση.

Η ιθαγένεια είναι καταγωγική/πολιτισμική.

Ο πολιτογραφημένος Έλληνας συνδυάζει νομική υπηκοότητα χωρίς την καταγωγή της ιθαγένειας.